Η ΔΕΘ ως Αποκάλυψη

 

του Παντελή Σαββίδη *

Στα 81 χρόνια της ζωής της η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης δίνει το στίγμα της ελληνικής οικονομίας, της βαλκανικής, κυρίως, κατάστασης πραγμάτων αλλά και των πολιτικών και ιδεολογικών αξιών της ελληνικής κοινωνίας. Αυτό το μίγμα δεν είναι, πάντοτε, επιτυχημένο. Και η ΔΕΘ, ακολουθούσε τα σκαμπανεβάσματα αυτού του μίγματος.
Μια σύντομη νοσταλγική αναδρομή, για να καταλήξουμε στο σήμερα, διότι αυτό που προέχει είναι η αναζήτηση διεξόδου στην πορεία ενός λαού που αγωνίζεται να βρει κάποια οδό διαφυγής.
Ξεκίνησε από εμποροπανήγυρη που άρμοζε σε μια πόλη με τα αστικά χαρακτηριστικά της Θεσσαλονίκης. Όποτε η πόλη διέθετε ισχυρή τοπική πολιτική και οικονομική ηγεσία, η διοργάνωσή της στη Θεσσαλονίκη δεν αμφισβητείτο. Όποτε διάφορες κομματικές σκοπιμότητες έδιναν τον πρώτο λόγο σε τοπικές και νομαρχιακές οργανώσεις τις οποίες συγκροτούσαν άτομα τα οποία δεν γνώριζε «ούτε ο θυρωρός της πολυκατοικίας τους», η ΔΕΘ περνούσε υπαρξιακά σπαράγματα.

Για τους παλαιότερους η ΔΕΘ αποτελεί έναν θεσμό των παιδικών τους χρόνων, σταθμό στην ετήσια πορεία τους. Αναμνηστικά δωράκια, μαύρη μπύρα με λουκάνικο, ο γύρος του θανάτου και τα ακροβατικά που έκοβαν την ανάσα. Και στο τέλος, το φεστιβάλ τραγουδιού, με παρουσιαστή τον Άλκη Στέα. Από αυτό το φεστιβάλ αναδύονταν τα νέα ταλέντα. Στην Έκθεση είδαμε, για πρώτη φορά, την εκπομπή σήματος της ελληνικής τηλεόρασης.Περιήγηση στα περίπτερα, με τις ονομασίες των ανατολικών χωρών και έκθεση προϊόντων κάθε είδους, ακόμη και βαριάς βιομηχανίας.
Στην έκθεση είδαμε, επίσης, ομοίωμα διαστημοπλοίου. Στα ίδια περίπτερα εξέθεταν προϊόντα τους Aμερικανοί και Ρώσοι, τα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, τα οποία επισκέπτονταν απαραιτήτως οι πιο πολιτικοποιημένοι για να κάνουν, στη συνέχεια, τα διεθνή τους σχόλια, στους, ανά την Ελλάδα, καφενέδες.
Και στους χώρους αυτούς καταγράφονταν τα δειλά, πάντοτε, βήματα της ελληνικής οικονομίας.
Στη μεταπολίτευση, σταθμό αποτέλεσε η προεδρία του Ιωάννη Βελλίδη, ισχυρού άνδρα της Βόρειας Ελλάδας και ιδιοκτήτη των εφημερίδων «Μακεδονία» και «Θεσσαλονίκη».
Είχε τη δυνατότητα απευθείας επικοινωνίας με την πολιτική ηγεσία της χώρας και η προεδρία του έδωσε στη ΔΕΘ αίγλη και ισχύ. Δεν ασχολείτο πολύ με τα διοικητικά ο ίδιος. Προήδρευε αφ υψηλού και έδινε τις πολιτικές οδηγίες. Επέλεγε, όμως, ικανότατους συνεργάτες τους οποίους κάλυπτε στην πολιτική ηγεσία του κέντρου. Ήταν η χρυσή εποχή της ΔΕΘ.
Αργότερα, μετά την κατάρρευση των ανατολικών καθεστώτων η Έκθεση πέρασε ένα πρόβλημα οργανωτικής συγκρότησης, το οποίο δεν είμαι σίγουρος ότι έχει ξεπεράσει.
Πέρασε, επίσης, μια κρίση αμφισβήτησης από ένα, ακραίως, συγκεντρωτικά οργανωμένο κράτος, το οποίο δεν αποδέχεται ότι μπορεί να υπάρξουν θεσμοί που δεν θα ελέγχονται από κάποια αθηναϊκή υπηρεσία.
Το αν βρήκε ή όχι την οργανωτική της δομή και σχέση με το αθηναϊκό κέντρο αποτελεί, ακόμη, ερώτημα. Πάντως, φέτος οι διοργανωτές της φαίνονται ικανοποιημένοι από τις συμμετοχές και τη λειτουργία της.
Πέρα, όμως, από την εικόνα της πραγματικής κατάστασης της οικονομίας, η ΔΕΘ, με τις εναρκτήριες εκδηλώσεις έδινε την αφορμή στην κυβέρνηση και τα πολιτικά κόμματα, να εκθέσουν τις πολιτικές και οικονομικές τους θέσεις.
Ήταν- και είναι- η πρώτη μεγάλη εκδήλωση, μετά τις διακοπές του καλοκαιριού, και τόσο η κυβέρνηση όσο και οι πολιτικοί φορείς, αλλά και η ελληνική κοινωνία, ένοιωθαν την ανάγκη ενός πολιτικού και οικονομικού απολογισμού αλλά, κυρίως, ενός προγραμματισμού.
Τα εγκαίνια το βράδυ του Σαββάτου (τα προηγούμενα χρόνια οι εκδηλώσεις άρχιζαν από την Παρασκευή), έδιναν στον εκάστοτε πρωθυπουργό τη δυνατότητα να εκθέσει το οικονομικό του πρόγραμμα. Η ομιλία του και τα σχόλια που την ακολουθούσαν, αποτελούσε κεντρικό θέμα, τις επόμενες ημέρες, σε όλα τα Μέσα Ενημέρωσης και στη δημόσια αντιπαράθεση.

Η συνέντευξη τύπου το μεσημέρι της Κυριακής έδινε το πολιτικό στίγμα, όχι, μόνο από αυτά που έλεγε ο πρωθυπουργός αλλά, κυρίως, από τα παραπολιτικά που προέκυπταν λόγω της συνεύρεσης στην πόλη του συνόλου του υπουργικού συμβουλίου και μεγάλου αριθμού εκ των σημαντικότερων δημοσιογράφων της χώρας.
Η επιτυχία, ή μη, του πρωθυπουργού κατά τη συνέντευξη και του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, την επόμενη Κυριακή, προδιέγραφε τις πολιτικές εξελίξεις. Διαμόρφωνε την εικόνα τους στην κοινή γνώμη. Γι αυτό και τα επιτελεία τους έδιναν μεγάλη προσοχή στην εμφάνισή τους στη ΔΕΘ.
Βεβαίως, δεν θα μπορούσε να μη δοθεί και το στίγμα της ευμάρειας στα χρόνια που σήμερα καταριόμαστε για τις απερίσκεπτες πολιτικές και οικονομικές μας επιλογές. Τα εγκαίνια της ΔΕΘ το βράδυ του Σαββάτου από τον πρωθυπουργό, ακολουθούσε λουκούλεια δεξίωση στο παλατάκι, για όλο τον κόσμο. Το τι γινόταν, ας μην το περιγράψουμε. Από τη μίξη, όμως, λαού και πολιτικών προέκυπταν πολλά αξιοσημείωτα δημοσιογραφικά.
Η καθιερωμένη, ακόμη και σήμερα, συνέντευξη του πρωθυπουργού, δεν παραχωρούνταν σε χώρους της ΔΕθ αλλά στο περίφημο κέντρο διασκέδασης «Ρέμβη» το οποίο γνώρισε τα χρόνια εκείνα μεγάλες δόξες. Δόξες, όμως, γνώρισαν και τα άλλα κέντρα διασκέδασης της Θεσσαλονίκης στα οποία κατέφευγαν τα κυβερνητικά και πολιτικά στελέχη μετά τα εγκαίνια.
Όλα αυτά αναφέρονται για να δώσουν την εικόνα μιας κυρίαρχης ιδεολογικής αντίληψης στην ελληνική κοινωνία και των αξιών γύρω από τις οποίες περιστρέφονταν οι ταγοί της.

Και σήμερα, η ΔΕΘ δείχνει την εικόνα της ελληνικής οικονομίας και πολιτικής κατάστασης.
Κυρίαρχο έκθεμα στην 81η εκδήλωση της είναι το μη επανδρωμένο αεροπλάνο, drone, κατασκευασμένο από την πολυτεχνική σχολή Θεσσαλονίκης. Δικαίως, συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των επισκεπτών και της πολιτικής ηγεσίας.
Τόσο το αεροπλάνο όσο και το ηλεκτροκίνητο αγωνιστικό αυτοκίνητο, της ίδιας σχολής, του οποίου οι φοιτητές που συμμετείχαν στην κατασκευή από κακιά τύχη δεν πήραν πρώτο διεθνές βραβείο, δείχνουν πως η χώρα έχει την επιστημονική και τεχνική υποδομή να απογειωθεί αλλά δεν της το επιτρέπουν. Όχι, κάποιοι κακοί ξένοι αλλά το πολιτικό κατεστημένο, το οποίο είναι νοοτροπία, και όχι κάποια πρόσωπα γνωστών πολιτικών οικογενειών.
Η σημερινή πολιτική ηγεσία αναπαράγει τα ίδια θεσμικά πρότυπα με τις προκατόχους της. Παρόλη την αναγνωρισμένη, διεθνώς, αποτελεσματικότητά του και παρόλο που θα βοηθούσε πολύ στον περιορισμό των οικονομικών απωλειών, κανείς κυβερνητικός παράγων δεν ενδιαφέρθηκε, μέχρι σήμερα, για την απόκτηση του εκτιθέμενου αεροπλάνου. Για να υπάρξει ένα μέτρο σύγκρισης, αρκεί να αναφέρω πως πτήση μιας ώρας, για επιτήρηση, από αεροπλάνο καναντέρ, κοστίζει 5 χιλιάδες ευρώ, ενώ ολοήμερη πτήση με το κατασκευασμένο, ήδη, αεροπλάνο drone κοστίζει 500 ευρώ! Και χωρίς τον, δυνάμει, κίνδυνο να βρίσκεται στον αέρα ανθρώπινη ζωή.
Τέλος, από ένα σημείο και εδώ, τα εγκαίνια της Έκθεσης σημαδεύονται από μεγάλες διαδηλώσεις κάθε είδους αντιφρονούντων. Το γεγονός είναι αρνητικό για την εξέλιξη της ΔΕΘ ως οικονομικού θεσμού και την υπονομεύει στο στόχο της αυτό, εν πολλοίς.
Δείχνει, όμως, τη νοοτροπία και τη σύγχρονη πολιτική ιδεολογία της ελληνικής κοινωνίας.
Ο σημερινός πρωθυπουργός, μέχρι να ανέλθει στην εξουσία ενθάρρυνε, αν δεν καθοδηγούσε, τις διαδηλώσεις.
Χθες, βρέθηκε ο ίδιος πολιορκημένος από τους διαδηλωτές, προχθεσινούς συνοδοιπόρους του, χωρίς να έχει να ψελλίσει τίποτε. Γενικώς, η φαρέτρα του εξαντλήθηκε.

Χάρη στην ΔΕΘ, αποκαλύπτεται και αυτή η πλευρά του αποσαθρωμένου πολιτικού μας συστήματος.
Η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης προσέφερε, και νομίζω συνεχίζει να προσφέρει, πολλά στην πολιτική, οικονομική και ιδεολογική ιστορία της ελληνικής κοινωνίας. Η λειτουργία της πρέπει, αναμφιβόλως, να συνεχιστεί και να ενθαρρυνθεί περαιτέρω. Όπως και η παραμονή της στη Θεσσαλονίκη. Και το σημειώνω αυτό, διότι η κεντρομόλα τάση του αθηναϊκού κράτους δεν έχει διεθνές ανάλογο.

*Ο κ.Παντελής Σαββίδης είναι δημοσιογραφος 

Πηγή :www.huffingtonpost.gr