Του Δημήτρη Α. Σεβαστάκη
Γνωστό: ο βουλευτής έχει παραμορφωθεί σε μια εκδοχή ανώτερου δημοσίου υπαλλήλου, που πρέπει να «τρέχει υποθέσεις» οι οποίες σκοντάφτουν στη Δημόσια Διοίκηση. Είναι ένα είδος χόνδρου που παρεμβάλλεται ανάμεσα σε κόκαλα με οστεοπόρωση, ανάμεσα δηλαδή σε υπηρεσίες και υπηρεσιακούς παράγοντες. Ωραία δουλειά. Όταν έξω υπάρχουν αφανισμένοι, άνθρωποι - σκιές, το σύστημα που έχει διαμορφώσει η χώρα μας φρενάρει, αργεί, ακινητεί. Δεν είναι δυσλειτουργία, είναι αυτοτέρψη, αυταρέσκεια ενός αυτονομημένου όντος. Η Διοίκηση αποτελεί μια τερατώδη πολιτιστική παρόξυνση.
«Ο Φόυερμπαχ έχει μείνει στην Ιστορία για την περίφημη φράση του: Ο άνθρωπος είναι αυτό που τρώει. Κατά μία τραγική ειρωνεία ο Φόυερμπαχ (...) αναπαράγει αυτό ακριβώς που η Βίβλος λέει για τον άνθρωπο. (...) Ο άνθρωπος πάνω απ' όλα είναι μια πεινασμένη και διψασμένη ύπαρξη που μεταποιεί τον κόσμο σε δική της ζωή» γράφει ο Σμέμανi αναπτύσσοντας μια αντίστιξη υλιστικής και χριστιανικής θεώρησης.
Παραφράζοντας θα μπορούσα να δω στην αντίστιξη που αναπτύσσει ο Σμέμαν να φωτίζονται τα κατασπαραχτικά χαρακτηριστικά αυτής της διευρυμένης τερατότητας, του διοικητικού χώρου. Γιατί όμως η Ελλάδα συμπίεσε όλα τα ρευστά της και τις δυνατότητές της διαμορφώνοντας έναν διοικητικό χώρο που την πνίγει; Πιθανόν γιατί χρειάστηκε ένα συλλογικό, αόριστο και πανταχού παρόν υποκατάστατο της παραγωγικής καχεξίας, του πειρατικού, αυτοσχεδιαστικού χαρακτήρα της οικονομίας της, αλλά και του φατριαστικού χαρακτήρα των κοινωνικών συνομαδώσεων.
Και σε άλλες χώρες υπάρχει γραφειοκρατία (στις Βρυξέλλες πρωτίστως), αλλά συγχρόνως υπάρχει και μια παραγωγική ορμή που καταφέρνει να συνεπιβληθεί και να μορφοποιήσει τη διοικητική λειτουργία. Εδώ τίποτα. Παραγωγή είναι ό,τι ξεφεύγει από τη γραφειοκρατία. Ό,τι κατά λάθος περνάει μέσα από τις γραμμές και τα παραλειπόμενα εγκυκλίων.
Η κυβέρνηση πληρώνει ακριβά τον ανταγωνισμό της με τη γραφειοκρατία. Όπως όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Το θέμα είναι ότι, όπως η παραγωγή, έτσι και η πολιτική συναρθρώνεται, νομοθετεί, νοεί σε πλήρη εξάρτηση με τη γραφειοκρατία. Η διοικητική γραφειοκρατία είναι πολιτική και παραγωγή, είναι ο αυτοτελής γρίφος που κουρελιάζει όχι μόνο κάθε διοικητική, αλλά και κάθε ερμηνευτική απόπειρα. Πηγαίνω συνεχώς σε υπουργεία, υπηρεσίες, διευθύνσεις, στελέχη. Αδιέξοδο. Ούτε που καταλαβαίνει κανείς τα βασικά χαρακτηριστικά του μηχανισμού που υπηρετεί. Άλλοι απαντούν φοβισμένα, φροντίζουν να μην πουν την παραπάνω κουβέντα, εκτεθούν ή κινδυνεύσουν. Ολόκληρος ο έξω κόσμος αποτελεί κίνδυνο στα μάτια τους.
Άλλοι απαντούν αμυντικά. Με παραγράφους και θωρακισμένες παραπομπές: «Δεν το λέω εγώ, το λέει ο νόμος, κύριέ μου». Το ζητούμενο είναι να τη γλιτώσει. Συχνά αμυνόμενος κάνει τέλεια αντιστροφή: σε ενοχοποιεί για να γλιστρήσει. Είναι δε ο ίδιος ο υπάλληλος φορέας και πληττόμενος από τις απίστευτες διαμεσολαβήσεις. Όσο αντιδρά, τόσο βυθίζεται στην κινούμενη διοικητική άμμο. Οι ταλαντούχοι πιο δραματικά. Ο πολίτης καταλήγει στον μεσσία. Κάποιο εργαλείο υπέρβασης του αδιεξόδου. Τον βουλευτή ως πολυεργαλείο εκλείανσης όλων των ματαιώσεων. Πρόκειται για μια καταστροφική ανάθεση. Απολίτικη, εργαλειακή, φονξιοναλιστική, στο βάθος αυτοπεριφρονητική. Αναγκαστική όμως και παραλυτική.
«Η μεσσιανική ιδέα έχει τη αδυναμία του προδρομικού, του προσωρινού, του ανολοκλήρωτου. Γι'αυτό και δεν στάθηκε μόνο πηγή παρηγορίας και ελπίδας. Όλες οι απόπειρες να πραγματοποιηθεί διάνοιξαν αβύσσους. (...) Στην ελπίδα υπάρχει συγχρόνως κάτι το μεγάλο και το βαθιά πλασματικό» καταλήγει σχεδόν σκληρά ο Gershom Scholem.ii
i Αλέξανδρος Σμέμαν, «Έσχατος εχθρός καταργείται ο θάνατος» εκδ., Εν πλω, Αθήνα, 2004
ii Gershom Scholem, «Ο Ιουδαϊκός Μεσσιανισμός», εκδ. Έρασμος
Πηγή : www.avgi.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου