Απελευθέρωση της Αθήνας: Στα χνάρια του δοσιλογισμού στο κέντρο της Αθήνας

 

Το News24/7 περπάτησε μαζί με τον ιστορικό Μενέλαο Χαραλαμπίδη και άλλους χίλιους Αθηναίους στα χνάρια της ιστορίας της κατοχικής Αθήνας και των δοσίλογων που έδρασαν σ' αυτήν. Ηταν ένα “πανάκριβο” μάθημα μνήμης.

Νίκος Γιαννόπουλος

Κυριακή πρωί στο ηλιόλουστο κέντρο της Αθήνας. Η πόλη ακόμη χουζουρεύει μετά από ένα παραγωγικό Σαββατόβραδο. Μπροστά από τα προπύλαια όμως, στην οδό Πανεπιστημίου, ήδη ακούγονται κάποιες φωνές. Μερικές δεκάδες στην αρχή, εκατοντάδες στη συνέχεια και όσο το ρολόι πλησιάζει στις 10:30 οι Αθηναίοι που ενδιαφέρονται να μάθουν για τη δράση του δολογισμού στην πόλη τους κατά τη διάρκεια της Κατοχής έχουν σπεύσει αφήνοντας τον καναπέ τους.

Ο ιστορικός περίπατος στο πλαίσιο των εκδηλώσεων “Αθήνα Ελεύθερη” είναι έτοιμος να αρχίσει. Μπορεί να φαντάζει παράδοξο, σχεδόν απίστευτο θα έλεγε κανείς, αλλά στο κάλεσμα του Μενέλαου Χαραλαμπίδη έδωσαν το παρόν σχεδόν 1.000 άνθρωποι οι οποίοι προφανώς κυριακάτικα θα είχαν και πιο... διασκεδαστικά πράγματα να κάνουν. Ομως προτίμησαν να βάλουν σε δοκιμασία πόδια και μυαλό και να ξεναγηθούν από έναν από τους καλύτερους Ιστορικούς της νέας γενιάς στου τόπους όπου έδρασαν μερικοί από τους διαβόητους δοσιλόγους των Αθήνων στα δύσκολα κατοχικά χρόνια.
Από την πρώτη στάση του περιπάτου, στην οδό Σίνα, οι συμμετέχοντες ήρθαν αντιμέτωποι με τις κραυγαλέες αντιφάσεις του μετεμφυλιακού κράτους. Oταν ο Χαραλαμπίδης έφτασε στο κρίσιμο θέμα για το πως τιμωρήθηκαν οι υπεύθυνοι της ναζιστικής οργάνωσης Τρία Εψιλον (με κυρίως έδρα την Θεσσαλονίκη αλλά με παράρτημα και στην Αθήνα στη Σίνα 8, σήμερα πάρκινγκ) κόμπιασε λίγο αλλά ενημέρωσε ότι στις δίκες των δοσιλόγων όσοι τέλος πάντων βρέθηκαν ένοχοι πήραν χάρη από το... βασιλιά. Ηταν μία επωδός που επαναλήφθηκε και στα επόμενα σημεία, δείγμα ότι ουσιαστική τιμωρία όσων έβγαλαν το χειρότερο εαυτό τους πάνω στους συμπατριώτες τους δεν υπήρξε ποτέ.

 

Από τη Σίνα στην οδό Παπαρηγοπούλου, εκεί που τώρα βρίσκεται το μουσείο της πόλης των Αθηνών, ο κόσμος είχε την ευκαιρία να ανταλλάξει τις πρώτες μεταξύ του απόψεις. Οι περισσότεροι στέκονταν σ' αυτό ακριβώς το κομμάτι. Οτι η Πολιτεία, ιδιαίτερα μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου, όχι μόνο δεν έδειξε καμία σπουδή να τιμωρήσει αυστηρά του δοσίλογους της Κατοχής αλλά αντίθετα τους έδωσε την ευκαιρία να επιστρέψουν “αμόλυντοι” και “καθαγιασμένοι” για την “εθνική τους δράση” στους κόλπους της ελληνικής κοινωνίας. Ειρήσθω εν παρόδω, στο κτίριο της Παπαρηγοπούλου 7 πολλοί Ελληνες πατριώτες υπέφεραν στα χέρια των “Ελληνικών Ες-Ες” της Μπουτ, Ελλήνων δηλαδή οι οποίοι δεν έδειξαν κανένα έλεος ανακρίνοντας Ελληνες για την αντιστασιακή τους δράση. Υπογραμμίστηκε παράλληλα και ο ρόλος του μεγάλου γερμανικού κεφαλαίου ο οποίος ήδη από τη δεκαετία του 30 με την ανοχή των ελληνικών κυβερνήσεων και ιδιαίτερα της δικτατορίας του Μεταξά εγκατέστησε στην Αθήνα κέντρα “συνεργασίας” με τους ντόπιους προθύμους τα οποία χρησιμοποίησαν στη συνέχεια οι Ναζί.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι επικεφαλής των γερμανικών στρατευμάτων που μπήκαν στην Αθήνα το 1941 ήξεραν ήδη όλη την ανθρωπογεωγραφία της πρωτεύουσας. Το πλήθος κατηφόρισε έπειτα στην οδό Σανταρόζα, όπου είχαν την έδρα τους oι SD των γερμανικών Ες-Ες και εν συνεχεία έφτασε στην Πανεπιστημίου 64 όπου στεγαζόταν (σε όροφο) το καζίνο του περιβόητου Μαυροκεφάλου. Στο εν λόγω καζίνο αλλά και σ' άλλα στο κέντρο της Αθήνας οι αξιωματικοί (κυρίως) του γερμανικού στρατού περνούσαν ευχάριστα την ώρα τους και οι ιδιοκτήτες των “καταστημάτων” θησαύριζαν αφού ο ημερήσιος τζίρος μπορούσε να φτάσει στις δεκάδες χρυσές λίρες, ποσό αδιανόητο για την εποχή και την τραγική ένδεια των περισσότερων Αθηναίων. Εννοείται ότι τα καζίνο λειτουργούσαν χωρίς άδεια αλλά τέτοιες ώρες τέτοια λόγια. Οι ιδιοκτήτες είχαν εξασφαλίσει τη σιωπηρή συγκατάθεση των Γερμανών και έκαναν χρυσές δουλειές.

 

Το σημείο όμως όπου όλων η ανάσα πιάστηκε ήταν στη γωνία της Πατησίων με την Γλάδστωνος. Οχι μόνο εκεί γιατί εκεί στεγαζόταν η φιλοναζιστική ΕΣΠΟ της οποίας τα γραφεία ανατινάχθηκαν από τους γενναίους της ΠΕΑΝ αλλά διότι, λίγες ημέρες πριν, είχε παιχθεί το δράμα του Ζακ Κωστόπουλου. Οπως είπε και ο Μενέλαος Χαραλαμπίδης, "η ιστορία παίζει ώρες-ώρες παράξενα παιχνίδια". Η ανατίναξη των γραφείων της ΕΣΠΟ έλαβε χώρα στις 20 Σεπτεμβρίου του 1942 και ως χτύπημα ήταν συντριπτικό αφού πολλά μέλη της φιλοναζιστικής οργάνωσης σκοτώθηκαν. Η ΕΣΠΟ φρόντιζε σημειωτέον να συγκροτήσει ελληνικό τάγμα το οποίο θα πολεμούσε στο πλευρό των Γερμανών στο ανατολικό μέτωπο που, εν τέλει, αποδείχθηκε ταφόπλακα στα όνειρα του ναζισμού για παγκόσμια επικράτηση.
Ο αρχηγός της ΠΕΑΝ, ο αξιωματικός της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, Κωνσταντίνος Περρίκος συνελήφθη αργότερα και εκτελέστηκε. Το βομβιστικό μηχανισμό είχε μεταφέρει στο κέντρο της Αθήνας μέσα σε μία σακούλα...χόρτα η νεαρή δασκάλα Ιουλία Μπίμπα. Τελευταίος σταθμός του διαφωτιστικού περιπάτου, η γωνία Πατησίων και Καποδιστρίου, η έδρα της GFP της Βέρμαχτ και των Ελλήνων πρακτόρων της. Σε πολλούς από δαύτους οι συγγενείς Ελλήνων αντιστασιακών είχαν εναποθέσει τις ελπίδες τους για τη σωτηρία των δικών τους ανθρώπων. Αφού λοιπόν τους χρημάτιζαν με χίλιες δυο στερήσεις, στο τέλος μάθαιναν ότι οι άνθρωποί τους είχαν ήδη εκτελεστεί, ίσως και πριν από το χρηματισμό χωρίς φυσικά να το ξέρουν.

Iστορικός περίπατος στο πλαίσιο των εκδηλώσεων "Αθήνα Ελεύθερη"

Μιάμιση ώρα γροθιά στο στομάχι ήταν δύσκολο να την αντέξει κανείς. Ουδείς όμως παραπονέθηκε και ουδείς έφυγε πριν προφέρει και την τελευταία λέξη ο Μενέλαος Χαραλαμπίδης. Ηταν ένα “πανάκριβο”μάθημα Ιστορίας στους τόπους όπου αυτή γράφτηκε, κυρίως με το αίμα αθώων. Δεν θα υπήρχε καλύτερος και πιο διδαχτικός τρόπος να γιορτάσουμε την 74η επέτειο της απελευθέρωσης της Αθήνας από τη ναζιστική μπότα. 

Πηγή : www.news247.gr